Około roku 1740 w Szkocji rozpoczął działalność ruch zielonoświątkowy, propagujący modlitwę w kościołach chrześcijańskich za siebie nawzajem. W 1820 r. James Haldane Stewart opublikował "Wskazówki dla Zgromadzenia Ogólnego Chrześcijan oczekujących wylania Ducha Świętego". Dwadzieścia lat później Ignatius Spencer, nawrócony na katolicyzm, proponuje utworzenie "Unii Modlitw o Jedność".

Św. Wincenty Pallotti († 1850) włączył do wspólnych modlitw intencje misyjne. Umiejscowił tydzień modlitw o jedność chrześcijan w oktawie Objawienia Pańskiego, czyli w dniach 6-13 stycznia.
W 1867 r. w preambule do rezolucji I Międzynarodowej Konferencji Biskupów Anglikańskich "Lambeth" podkreślona zostaje istotna rola modlitwy o jedność chrześcijan. W 1894 r. papież Leon XIII zachęca do praktykowania w okolicach uroczystości Zesłania Ducha Świętego oktawy modlitw o jedność. Już na początku XX wieku, w 1908 r., Paul Wattson inicjuje zwyczaj obchodzenia Oktawy jedności między Kościołami. W 1926 r. Ruch "Wiara i porządek" (Faith and Order) rozpoczyna publikowanie "Wskazówek na Oktawę Modlitw o Jedność Chrześcijan". Francuski kapłan z Lyonu, ks. Paweł Couturier, w 1932 r. podjął praktykę wspólnych modlitw przedstawicieli różnych wyznań chrześcijańskich. W 1958 r. Unité Chrétienne (Lyon, Francja) oraz Komisja "Wiara i Porządek" działająca w ramach Światowej Rady Kościołów rozpoczęły wspólne przygotowywanie materiałów na Tydzień Modlitw. W 1964 r. w Jerozolimie papież Paweł VI oraz patriarcha Athenagoras I odmawiają wspólnie Jezusową modlitwę: "Aby wszyscy byli jedno" (por. J 17).


W 1964 r. Sobór Watykański II wydał dekret o ekumenizmie, w którym podkreślił, iż sercem ruchu ekumenicznego jest modlitwa. Dekret zachęca jednocześnie do praktyki Tygodnia Modlitw. W 1966 r. Komisja "Wiara i porządek" oraz Sekretariat ds. Promowania Jedności Chrześcijan (obecnie Papieska Rada ds. Jedności Chrześcijan) rozpoczynają wspólne przygotowywanie tekstów Tygodnia Modlitw.

Ostatecznie czas Tygodnia Modlitw ustalono na dni od 18-25 stycznia - aby kończył się pamiątką nawrócenia się św. Pawła (25 stycznia). Symbol jest bardzo wymowny. Nawraca się nagle, rzucony na ziemię łaską Bożą, największy wróg chrześcijaństwa u bram miasta, w którym miał za zadanie aresztować i więzić chrześcijan.

Kościół Chrystusowy bolał zawsze nad skłóceniem swoich dzieci i dążył za wszelką cenę do ich pojednania w Jezusie Chrystusie. Szedł także na daleko idące ustępstwa. I tak np. Kościołom Wschodnim przyłączonym zostawił własny obrządek i język liturgiczny, własny kalendarz, a nawet własne ustawodawstwo. W historii ruchów ekumenicznych odróżnić możemy trzy etapy: wiek III i IV, gdy stała się aktualna sprawa powrotu do Kościoła tych, którzy od niego odpadli z obawy prześladowań (tzw. lapsi); wiek XII-XV to próby pozyskania dla jedności prawosławia; i współczesne kierunki, dążące ku zjednoczeniu rodziny chrześcijańskiej.
Obecnie Światowa Rada Kościołów skupia ponad 350 Kościołów i wyznań chrześcijańskich. Oprócz jednak tej akcji ogólnoludzkiej bardzo żywo toczy się dialog pomiędzy poszczególnymi Kościołami. Utworzone zostały komisje dla rozważenia problemów, które łączą i które dzielą braci odłączonych od Kościoła. W duchu miłości, cierpliwie prowadzi się teologiczne poszukiwanie do uzgodnienia poglądów.

Dla przykładu: z Kościołem syryjsko-prawosławnym i koptyjsko-prawosławnym obie strony doszły do przekonania, że w dziedzinie tajemnicy natury ludzkiej Chrystusa, która w wieku V była formalną przyczyną rozłamu, używa się wprawdzie różnego języka teologicznego, ale treść tej nauki jest ta sama. Można więc powiedzieć, że obie strony wyznają tę samą prawdę, chociaż Kościół Rzymski ją ściślej może precyzuje. Ze wspólnotą anglikańską uzgodniono wiarę w tajemnicę realnej obecności Chrystusa w Najświętszym Sakramencie, jak też odnośnie do urzędu kościelnego, do którego wchodzi się przez święcenia kapłańskie. W dialogu katolicko-luterańskim nastąpiło znaczne zbliżenie poglądów w tak zasadniczych sprawach, jak: Pismo święte, tradycja, usprawiedliwienie, urząd duchowny, a nawet prymat papieża.

Poniżej przedstawiamy tematy Tygodni Modlitw o Jedność Chrześcijan:

1968 - Ku chwale Jego majestatu (Ef 1, 14)
1969 - Powołani do wolności (Ga 5, 13)
1970 - Jesteśmy pomocnikami Boga (1 Kor 3, 9)
1971 - ...i dar jedności w Duchu Świętym (2 Kor 13, 13)
1972 - Daję wam przykazanie nowe (J 13, 34)
1973 - Panie, naucz nas się modlić (Łk 11, 1)
1974 - Aby wszelki język wyznał, że Jezus Chrystus jest Panem (Flp 2, 11)
1975 - Tajemnica woli Bożej: zjednoczyć wszystko w Chrystusie (Ef 1, 3-10)
1976 - Będziemy do Niego podobni (1 J 3, 2)
1977 - Chlubimy się nadzieją (Rz 5, 1-5)
1978 - Nie jesteśmy obcymi (Ef 2, 13-22)
1979 - Służcie sobie nawzajem ku chwale Bożej (1 P 4, 7-11)
1980 - Przyjdź Królestwo Twoje (Mt 6, 10)
1981 - Jeden Duch - wiele darów - jedno Ciało (1 Kor 12, 3b-13)
1982 - Niech wszyscy znajdą schronienie w domu Twoim, Panie (Ps 84)
1983 - Jezus Chrystus - Życie świata (1 J 1, 1-4)
1984 - Wezwani do jedności przez krzyż Chrystusa (1 Kor 2, 2; Kol 1, 20)
1985 - Ze śmierci do życia w Chrystusie (Ef 2, 4-7)
1986 - Będziecie moimi świadkami (Dz 1, 6-8)
1987 - Zjednoczeni w Chrystusie - nowe stworzenie (2 Kor 5, 17 - 6, 4a)
1988 - Miłość usuwa lęk (1 J 4, 18)
1989 - Budowanie wspólnoty - jedno Ciało w Chrystusie (Rz 12, 5-6a)
1990 - Aby wszyscy byli jedno... by świat uwierzył (J 17)
1991 - Wychwalajcie Pana, wszystkie narody! (Ps 117; Rz 15, 5-13)
1992 - Ja jestem z wami, idźcie więc (Mt 28, 16-20)
1993 - Posiadając owoce Ducha w służbie jedności chrześcijan (Ga 5, 22-23)
1994 - Mieszkanie Boga - wezwani, by być jednym sercem i jednym duchem (Dz 4, 23-37)
1995 - Koinonia: wspólnota w Bogu i z braćmi (J 15, 1-17)
1996 - Oto stoję u drzwi i kołaczę (Ap 3, 14-22)
1997 - W imię Chrystusa prosimy: pojednajcie się z Bogiem (2 Kor 5, 20)
1998 - Duch wspomaga nas w naszej słabości (Rz 8, 14-27)
1999 - Zamieszka wraz z nimi jako ich Bóg, a oni będą Jego ludem (Ap 21, 1-7)
2000 - Błogosławiony niech będzie Bóg, który napełnił nas błogosławieństwem w Chrystusie (Ef 1, 3-14)
2001 - Ja jestem Drogą, Prawdą i Życiem (J 14, 1-6)
2002 - W Tobie jest źródło życia (Ps 36, 5-9)
2003 - Przechowujemy ten skarb w naczyniach glinianych (2 Kor 4, 13-18)
2004 - Pokój mój daję wam (J 14, 27)
2005 - Chrystus jedynym fundamentem Kościoła (1 Kor 3, 1-23)
2006 - Gdzie dwóch albo trzech gromadzi się w moje imię, tam jestem pośród nich (Mt 18, 20)
2007 - Nawet głuchym przywraca słuch i niemym mowę (Mk 7, 37)
2008 - Nieustannie módlmy się o jedność (por. 1 Tes 5, 17)
2009 - Aby byli jedno w Twoim ręku (Ez 37, 17)
2010 - Wy jesteście świadkami tego (Łk 24, 48)
2011 - Trwali oni w nauce Apostołów i we wspólnocie, w łamaniu chleba i w modlitwach (Dz 2, 42)
2012 - Przemienieni przez zwycięstwo Jezusa Chrystusa (por. 1 Kor 15, 51-58)
2013 - Czego Bóg od nas oczekuje? (por. Mi 6,6-8)
2014 - Czyż Chrystus jest podzielony? (por. 1 Kor 1, 1-17)
2015 - Jezus rzekł do Samarytanki: "Daj mi pić!" (J 4, 7)
2016 - Wezwani, by ogłaszać wielkie dzieła Pana (por. 1 P 2, 9)
2017 - Pojednanie - miłość Chrystusa przynagla nas (por. 2 Kor 5, 14-20)
2018 - Prawica Twoja wsławiła się mocą (Wj 15, 6)
2019 - Dąż do sprawiedliwości (Pwt 16, 20)
2020 - Życzliwymi bądźmy (por. Dz 28, 2)
2021 - Trwajcie w mojej miłości, a przyniesiecie obfity owoc (por. J 15, 5-9)
2022 - Zobaczyliśmy Jego gwiazdę na Wschodzie i przyszliśmy oddać Mu pokłon (Mt 2, 2)
2023 - Czyńcie dobro; szukajcie sprawiedliwości (por. Iz 1, 17)
2024 - Będziesz miłował Pana, swego Boga..., a swego bliźniego jak siebie samego (Łk 10, 27)

Obchody Tygodnia Ekumenicznego
	Polska Rada Ekumeniczna Tydzień Modlitw o Jedność Chrześcijan
Dokumenty o ekumenizmie
	Światowa Federacja Luterańska Papieska Rada ds. Jedności Chrześcijan Wspólna deklaracja w sprawie nauki o usprawiedliwieniu 31 października 1999 r.
	Kościoły chrześcijańskie w Polsce Wspólne uznanie chrztu - deklaracja z 23 stycznia 2000 r.
	Jan Paweł II Uczmy się iść razem w braterstwie i pokoju Przemówienie do Zgromadzenia Międzyreligijnego Rzym, 28 października 1999 r.
	Benedykt XVI Jedność niesprzeczna z ekumenizmem Przemówienie do Kongregacji Nauki Wiary Rzym, 15 stycznia 2010 r.
Wokół ekumenizmu
	Polska Rada Ekumeniczna Serwis internetowy
	bp Tadeusz Pikus Ekumenizm rodzi się w sercu człowieka
	ks. dr Sławomir Zieliński Ekumenizm - drogą Kościoła
	ks. dr Jarosław Grabowski "Wy jesteście tego świadkami"
	Artur Stelmasiak Małe kroki do jedności
	Krzysztof Kunert Ekumenizm dla młodszych i starszych
	Paweł Bieliński Raport o stanie dialogu ekumenicznego w Polsce
	ks. dr Sławomir Zieliński Jedność Dzieci Bożych
	ks. Andrzej Zawadzki Duch Święty - Opiekun jedności
	ks. Jarosław Ścieraszewski Tydzień Powszechnej Modlitwy o Jedność Chrześcijan
	bp Tadeusz Pikus Jak ma wyglądać jedność chrześcijan?
	ks. Radosław Kimsza Mój pokój wam daję
	Grzegorz Polak Sklejanie rozbitego Kościoła
	Michał Wojciechowski Wątpliwości ekumeniczne
	ks. Paweł Staniszewski Pokój mój wam daję
	abp Jan Martyniak Ekumenizm z Bogiem
	Wiesława Dąbrowska-Macura Granice podziału, perspektywy pojednania
	kard. Franciszek Koenig Jesteśmy "skazani" na ekumenizm
	ks. Stanisław Wronka Oblicza jedności
	ks. Henryk Krukowski Modlitwa o jedność
	Leonard Górka SVD Zjednoczeni w świadectwie
	o. Celestyn Napiórkowski OFMConv. Luteranie i katolicy podają sobie ręce
	abp Alfons Nossol Uzdrawianie wspomnień O katolicko-luterańskiej Deklaracji o usprawiedliwieniu
	kard. Walter Kasper Prawdziwa rewolucja tego stulecia
	Karol Karski Cztery wydarzenia
	Urszula Rogólska, Jolanta Sąsiadek Wspólny dom
	Jarosław Makowski Trudne pojednanie
	ks. Grzegorz Ryś Od bałwochwalców do "innych owiec"
	ks. Jan Kracik Chrześcijaństwo wobec pokusy fundamentalizmu
	kard. Stanisław Nagy SCJ Kościół a sprawa zbawienia
	brat Moris "Bóg pragnie, by wszyscy ludzie zostali zbawieni"
	ks. Alfons Skowronek Znoszenie granic w Kościele?
	Jarosław Czuchta, Jarosław Makowski Ekumenizm, który nie stawia sobie granic
	ks. Adam Galek Ekumenizm w wielokulturowym społeczeństwie
	s. Bogumiła Halina Borucka MSF Ekumenizm
	Piotr Żyłka Nauczmy się słuchać
	Dariusz Bruncz Karnawał zacząć czas
Poczytaj o ekumenizmie
	Benedykt XVI Chrześcijańskie braterstwo Autor, bez uproszczeń, z wielkim znawstwem tematu, w najlepszy możliwy do zrozumienia sposób stara się omówić całą tematykę braterstwa w kontekście filozofii, teologii, ekumenizmu i całej działalności misyjnej Kościoła.
	Wacław Hryniewicz OMI Ekumenia żyje nadzieją. Medytacje ekumeniczne Zbiór medytacji, jakie ponad ćwierć wieku pisał Autor na Tydzień Modlitw o Jedność Chrześcijan (18-25 stycznia). Odzwierciedlają aktualne w minionych latach problemy i naświetlają sens ważnych wydarzeń ekumenicznych.
	Andrzej A. Napiórkowski OSPPE Teologia jedności chrześcijan. Podręcznik ekumenizmu Wielka tajemnica jedności Kościoła i związanego od pewnego czasu z nią ekumenizmu stanowi przedmiot godny nieustannych przemyśleń i wysiłków. Wykładowcy ekumenizmu w ramach programu zwyczajnego studium teologii mają cenną szansę, ale i poważny obowiązek właściwego zapoznania swoich słuchaczy z kluczowymi problemami bogatego materiału związanego ze sprawą podziału i zjednoczenia Kościoła.
	Leonard Górka SVD, ks. Stanisław J. Koza W służbie jedności chrześcijan Instytut Ekumeniczny KUL 1983-2001 Ekumeniczna przestrzeń w Kościele rzymskokatolickim stworzył dopiero Sobór Watykański II, otwierając Dekretem o ekumenizmie Unitatis redintegratio (1964) szerokie pole nowego myślenia, uczenia się od innych, wrażliwości na inne kształty chrześcijańskiej egzystencji.
	Paul Evdokimov Życie duchowe w mieście Autor, profesor teologii prawosławnej, prowadzi twórczy dialog z filozofią i kulturą Zachodu. Wielki propagator idei ekumenizmu (jako obserwator uczestniczył w III sesji Soboru Watykańskiego II).
	Jean Claude Escaffit, Moiz Rasiwala Historia Taize Wspólnota z Taizé to jedna z najbardziej zdumiewających inicjatyw XX wieku. Od lat sześćdziesiątych Taizé jest ważnym miejscem spotkań młodzieży chrześcijańskiej z całego świata.
	Sabine Laplane Brat Roger z Taize. Rozumieć sercem Dzięki tej książce możemy rzeczywiście zrozumieć, na czym polega fenomen brata Rogera, dlaczego jego postać fascynuje miliony ludzi na całym świecie. Autorka opisuje pokrótce jego życiową drogę i opowiada, jak doszło do powstania wspólnoty monastycznej w Taize.