Arystydes to człowiek świecki, wybitny intelektualista i filozof. Bronił wiary Chrystusowej mądrością i odwagą, jak gdyby był ojcem Kościoła.
Według Euzebiusza z Cezarei i św. Hieronima Arystydes żył w czasach panowania cesarzy rzymskich: Hadriana (117-138) i Antonina Piusa (138-161), za którego panowania poniósł śmierć męczeńską. Jako filozof interesował się wszelką literaturą. Musiał więc zainteresować się również Biblią. Absorbowały go nie tylko problemy filozoficzne, ale także teologiczne i religijne, zwłaszcza te dotyczące początków świata i rodzaju ludzkiego, a także ich przeznaczenia. Zapoznał się w nieznanych nam bliżej okolicznościach z chrześcijaństwem. Być może właśnie prześladowania, jakie wyznawcy Chrystusa musieli znosić, i widok odwagi, z jaką szli na śmierć, pobudziły w nim zaciekawienie i zainteresowanie chrześcijanami. Przypatrując się z bliska ich życiu, doszedł do przekonania, że nie tylko umieją oni głosić wzniosłe zasady, ale również poświęcić dla nich życie.
Nie wiemy, w jakich okolicznościach Arystydes przyjął chrzest. Ukochał jednak nową naukę i postanowił jej bronić. W tym czasie obok cesarskich edyktów prześladowczych zaczęły pojawiać się paszkwile przeciwko chrześcijanom, często niewybredne w formie i treści. Wychodziły one z rąk zagorzałych pogan lub literatów, którzy chcieli w ten sposób zdobyć sobie popularność u ludu, a u cesarzy łaski. Arystydes chwycił za pióro i napisał głośną w owych latach Apologię w obronie chrześcijaństwa. Zachowała się ona szczęśliwie do naszych czasów. Wyróżnia się ona pięknym stylem literackim, obiektywizmem, jasnością i siłą argumentacji. Autor skierował swoją apologię do obu wymienionych cesarzy rzymskich. Zaraz na wstępie podaje swoje imię jako adresat: Markianos Aristides, filozof ateński.
W nieznanych nam bliżej okolicznościach prawdę, której tak pięknie bronił, Arystydes miał przypłacić śmiercią męczeńską. Daje o nim świadectwo Martyrologium Rzymskie: "W Atenach - świętego Arystydesa, sławnego z mądrości i żywej wiary. Wręczył on cesarzowi Hadrianowi znakomite dzieło o religii chrześcijańskiej i jej prawach, nadto wymownie i przekonywująco przemawiał wobec cesarza o bóstwie Jezusa Chrystusa" (II w.). Martyrologium to umieszcza doroczną pamiątkę Arystydesa pod datą 31 sierpnia. Fakt, że Arystydes dedykuje swoją Apologię dwom po sobie następującym cesarzom, świadczyłby, że Apologia była napisana już za panowania cesarza Hadriana i została przypomniana cesarzowi Antoninowi. Hadrian nie zareagował na to brutalnie. Uczynił to jego następca.
|