Diecezja legnicka została powołana do istnienia przez św. Jana Pawła II bullą Totus Tuus Poloniae Populus w dniu 25 marca 1992 r. Należy do metropolii wrocławskiej, jest podzielona na 29 dekanatów, obejmujących 238 parafii. Pracuje w niej ok. 330 księży diecezjalnych i 90 kapłanów zakonnych. Diecezja legnicka znajduje się u zbiegu trzech granic: polskiej, czeskiej i niemieckiej. Patronami diecezji są święci Apostołowie Piotr i Paweł, święty Józef, Opiekun Zbawiciela, oraz św. Jadwiga Śląska.


Główne sanktuarium diecezji znajduje się w Krzeszowie. Jest nim dawne opactwo cystersów ze świątynią p.w. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, zwane "perłą śląskiego baroku". Świątynia ta kryje najcenniejszy skarb diecezji: ikonę Matki Bożej Łaskawej, na którą nałożył korony św. Jan Paweł II podczas uroczystej Mszy św., odprawionej w Legnicy 2 czerwca 1997 r. Rok później, 29 sierpnia 1998 r., sanktuarium w Krzeszowie zostało ogłoszone bazyliką mniejszą.

Ordynariuszem legnickim jest bp Andrzej Siemieniewski. W kierowaniu diecezją pomagają mu biskup pomocniczy Piotr Wawrzynek i biskupi seniorzy: Stefan Cichy i Zbigniew Kiernikowski.

W czerwcu 1997 r. diecezję legnicką nawiedził św. Jan Paweł II. Podczas Mszy św. sprawowanej w Legnicy 2 czerwca 1997 r. mówił m.in.:

Wasza diecezja jest młoda, ale chrześcijaństwo na tych ziemiach ma swoją długą i bogatą tradycję. Pamiętamy, że Legnica to miejsce historyczne - miejsce, na którym książę piastowski Henryk Pobożny, syn św. Jadwigi, stawił czoło najeźdźcom ze Wschodu - Tatarom - wstrzymując ich groźny pochód ku Zachodowi. Z tego powodu, choć bitwa była przegrana, wielu historyków uznaje ją za jedną z ważniejszych w dziejach Europy. Ma ona również wyjątkowe znaczenie z punktu widzenia wiary. Trudno określić, jakie motywy przeważały w sercu Henryka - chęć obrony ojczystej ziemi i udręczonego ludu, czy też wola powstrzymania wojsk mahometańskich zagrażających chrześcijaństwu. Wydaje się, że te motywy były nierozłączne. Henryk, oddając życie za powierzony jego władzy lud, równocześnie oddawał je za wiarę Chrystusową. I to był znamienny rys jego pobożności, którą ówczesne pokolenia dostrzegały i zachowały jako przydomek.