Teofil pochodził ze wschodnich rubieży Syrii. Sam bowiem wspomina przy opisie raju, że Tygrys i Eufrat to rzeki, które są w pobliżu jego stron rodzinnych. Pochodził z zamożnej rodziny pogańskiej. Doskonale władał językiem greckim, a być może także hebrajskim. Można o tym wnioskować z jego pism. Żył w latach wielkich apologetów chrześcijańskich: św. Kwadratusa (w. II), św. Klaudiusza Apolinarego (w. II), św. Melitona z Sardes (w. II) i św. Ireneusza (+ 202), a także wielkich świeckich bojowników o wiarę, takich jak św. Justyn (+ ok. 165), jego uczeń Tacjan (w. II) i Miltiades (w. II), Atenagoras (+ po r. 177) i św. Arystydes (w. II). Tak wielka liczba apologetów w jednym stuleciu świadczy o tym, że do Kościoła Chrystusowego garnęła się nie tylko biedota z najniższych stanów, ale także elita ówczesnej inteligencji.
Teofil żył i działał w czasach poapostolskich, w czasach św. Ignacego z Antiochii (+ ok. 107), św. Polikarpa (+ 155-169) i św. Papiasza (80-160). Dlatego jego pisma miały wyjątkowe znaczenie jako echo tradycji apostolskiej. Niestety, niektóre z nich zaginęły bezpowrotnie. Wspomina o nich św. Hieronim. Jedyne dzieło, jakie zachowało się do naszych czasów - to trzy Księgi do Autolika. Są one zwrócone do pewnego Greka, poganina, w których Teofil tłumaczy błędy wierzeń pogańskich. W księdze trzeciej, która zawiera 30 rozdziałów, autor wskazuje na znaczenie ksiąg Pisma świętego i ich wyższość nad wszystkimi księgami literatury greckiej i rzymskiej. Dotyka również błędnych sądów i zarzutów, jakie poganie kierowali pod adresem chrześcijan. Utwór ten chwali św. Hieronim i podkreśla jego walory językowe, stylistyczne, a przede wszystkim jasność i logikę w argumentacji, jak też duże znawstwo Pisma świętego i literatury klasycznej: "Teofil, szósty biskup Antiochii, napisał za panowania Lucjusza Aureliusza Werusa (130-169) istniejące po dziś dzień dzieło przeciw Marcjanowi. W obiegu są również trzy jego Księgi do Autolika i jedna księga przeciwko herezji Hermogenesa oraz inne, krótkie, lecz wytworne traktaty dla zbudowania Kościoła" (De viris illustribus, 25). Z pochwałą także wyraża się o Teofilu pierwszy historyk Kościoła, Euzebiusz z Cezarei (+ ok. 340).
Teofil pisał o sobie, że dopiero jako dojrzały mąż został chrześcijaninem. Przyjął więc chrzest po dojrzałym namyśle i należał do najżarliwszych wyznawców Chrystusa. Nie znamy jego dalszych losów ani też bliższych okoliczności jego śmierci. Kult odbierał zawsze w dniu 13 października.