Torlak urodził się w roku 1133 w południowej Islandii, niedaleko dzisiejszego Hvolsvöllur. Jego ojciec zajmował się rolnictwem, matka natomiast była, jak powiadano, skrzętną i inteligentną kobietą. Według rodzimej sagi, Torlaka od najmłodszych lat cechował zapał do nauki; "nie ulegał próżnym zabawom i bezmyślnym zachowaniom". Matka szybko dostrzegła talenty chłopca i skierowała go do Oddi - jednego z największych majątków kościelnych w kraju, a zarazem prestiżowego ośrodka kształcenia. W Oddi Torlak studiował doktrynę chrześcijańską pod kierunkiem Eyjólfura, kapłana, syna słynnego na wyspie Sœmundura nauczyciela. Musiał wykazać się szczególną bystrością, ponieważ otrzymał święcenia diakonatu zaledwie w wieku piętnastu lat.
W 1148 r. doszło do tragedii, w której zginął w pożarze biskup Magnus Einarsson ze Skálholt (diecezja południowa), a wraz z nim inni księża i wierni. To zdarzenie, mające miejsce w Hítardalur w zachodniej Islandii, pozostawiło Skálholt bez biskupa na następne cztery lata. Z powodu niewielkiej ilości kapłanów w diecezji uznano, że należy poprosić biskupa Björna Gilsson z Hólar (diecezja północna) o wyświęcenie nowych prezbiterów podczas zgromadzenia Althingu (ówczesnego parlamentu). Biskup Björn zgodził się i udzielił święceń m.in. Torlakowi. Młody ksiądz miał wówczas niespełna dwadzieścia lat. Już w tamtym czasie było to czymś wyjątkowym, by święcenia kapłańskie przyjął tak młody mężczyzna. Po dwu- lub trzyletniej posłudze w małych parafiach na południu wyspy, Torlak wyjechał na dalsze kształcenie. Studiował w Paryżu w kolegium św. Wiktora, a następnie udał się do Lincoln w Anglii.
Po powrocie do Islandii Torlak przez kilka lat przebywał pod protekcją stryjów. Saga św. Torlaka opisuje, że krewni przynaglali go do małżeństwa, nie przejmując się zbytnio, że już wówczas dekrety II Soboru Laterańskiego z 1139 r. zabraniały żenić się księżom. Nie spełnił jednak ambicji rodowych, być może dlatego, że doświadczył pewnej nocy nadzwyczajnej interwencji Bożej. Ukazał mu się we śnie tajemniczy dostojnik, który rzekł: "Wiem, że masz zamiar poprosić tę kobietę o rękę, by ją poślubić, lecz nie rób tego. Ona nie będzie twoja, ponieważ jesteś przeznaczony dla lepszej oblubienicy i nie posiądziesz żadnej innej". Te słowa "posłańca z nieba" wskazywały niejako, że Kościół był oblubienicą przeznaczoną Torlakowi, co oznaczało, że nie powinien już szukać innych proponowanych mu dróg.
Po tym zdarzeniu Torlak pełnił posługę w parafii Kirkjubœr w Sída, gdzie pozostał przez sześć lat. Wówczas pewien zacny ziemianin postanowił podarować na cześć Chrystusa i Jego świętych pewną część swojego majątku. Udał się do Torlaka i zaproponował fundację domu augustianów, na co Torlak chętnie się zgodził, ponieważ już był gotów do wstąpienia do zakonu. Konwent powstał w roku 1168. Torlak pierwotnie pełnił funkcję przeora, później został opatem. Zarządzanie ośrodkiem miało szeroki zakres. Niebawem do niewielkiej społeczności dołączyli bracia z innych zgromadzeń, zarówno z kraju, jak i z zagranicy. Konwent stał się znakomitym ośrodkiem kultury, w którym krzewiono islandzką literaturę. Już w pierwszym roku życia monastycznego mówiono o Torlaku, że przemieniał wszystko na lepsze swym błogosławieństwem i pieśnią religijną.
W 1174 r. biskup Skálholt zażądał na Althingu wyboru swego następcy z racji na swój sędziwy wiek i trudności w wypełnianiu obowiązków pasterskich. Althing nie był jednomyślny co do kandydata, a sprawę wyboru odesłano z powrotem do biskupa, który ostatecznie wyznaczył Torlaka. Jedną z możliwych przesłanek był fakt, że Torlak był dobrym zarządcą majątku w czasie, gdy diecezja przeżywała finansowe tarapaty. Wykształcenie i znakomity styl życia również przemawiały na jego korzyść. Uważa się także, że poparł go potężny przywódca Jón Loftsson z Oddi; Jón był bowiem kuzynem Eyjólfura, pierwszego nauczyciela Torlaka.
Święcenia biskupie Torlak przyjął w Norwegii w 1178 r. Jako biskup w celu umocnienia kraju i w obronie prawa moralnego opracował tzw. penitencjarz pokutny. Dekret ten, oparty na Biblii, wymieniał grzechy i przepisane kary jako zadośćuczynienie za wykroczenia. Penitencjarz Torlaka był jednym z najbardziej nowatorskich w Europie w tym czasie. Choć był bardzo stanowczy w sprawach moralności, współcześni zapamiętali go jako człowieka pełnego miłości do ludzi i bardzo skutecznego orędownika. Sagi wymieniają dziesiątki cudów, które dokonały się jeszcze za jego życia.
Torlak był zawsze słabego zdrowia. Równocześnie sam poddawał się wyczerpującym postom i innym wyrzeczeniom. Podczas jednej z wizyt na południu wyspy ciężko zachorował i przywiązany do łóżka, po trzech miesiącach zmarł w roku 1193. Miał wówczas sześćdziesiąt lat.
Cztery lata po śmierci, Torlak ukazał się we śnie kapłanowi w północnej Islandii. Polecił, aby jego ciało zostało ekshumowane i zapowiedział, że prośby zanoszone przez jego wstawiennictwo przyczynią się do wykazania jego świętości. Ksiądz o swoim śnie zawiadomił biskupa Brandura z Hólar. W dniu 20 lipca 1198 r., pięć lat po śmierci Torlaka, jego doczesne szczątki zostały ekshumowane i uroczyście wniesione do katedry w Skálholt. W roku 1237 postanowiono, że rokrocznie w tym dniu będzie sprawowana Msza święta na upamiętnienie tego zdarzenia (tzw. Msza Torlaka sezonu letniego). Latem 1199 r. Althing ustanowił ponadto święto św. Torlaka obchodzone w dzień jego śmierci, 23 grudnia (Msza Torlaka sezonu zimowego).
Źródła wykazują, że sanktuarium św. Torlaka istniało w Skálholt niemal do roku 1800. Św. Torlak był również dobrze znany w innych krajach, zwłaszcza w Norwegii, Danii, Szwecji, na Wyspach Owczych i Wyspach Brytyjskich. Sława świętego dotarła nawet do Konstantynopola - wraz z Waregami, którzy jako wojska najemne, dołączyli do cesarza. W pewnej księdze cudów mówi się, że w Saint Mortal (w Konstantynopolu) został wzniesiony kościół ku czci św. Torlaka jako znak wdzięczności za zwycięstwo Waregów nad poganami.
Św. Torlak wymieniany jest w najważniejszych zbiorach hagiograficznych, w tym Acta Sanctorum, które jezuici w Belgii - bollandyści - publikowali od początku XVII wieku. Św. Torlak został również uwzględniony wśród świętych w kalendarzach liturgicznych Kościoła katolickiego w Danii i Norwegii, wydanych po Soborze Watykańskim II, a później zatwierdzonych przez Rzym. Biskup Rejkiawiku Hendrik Hubert Frehen (1968-1986) w listopadzie 1983 roku napisał do Kongregacji ds. Sakramentów i Kultu Bożego, przedkładając sprawę świętego wyznawcy. Postulat biskupa Frehen został potwierdzony przez Ojca Świętego Jana Pawła II listem apostolskim z dnia 14 stycznia 1984 roku. Wydarzenie w istocie nie było kanonizacją św. Torlaka, ale potwierdzało, że wyznawca zawsze był święty zgodnie z wymaganiami kanonicznymi. Święty człowiek, przy aprobacie Ojca Świętego, zapisał się w ten sposób szczególną rolą w historii i myśli katolickich mieszkańców Islandii.
Św. Torlaka cechowała uprzejmość i sprawiedliwość. Nie był perfekcyjnym mówcą, potrafił natomiast dzielić się radością z ludźmi. Lubił opowiadania, wiersze, muzykę instrumentalną i niezwykłe opowieści mędrców. Cały swój tryb życia podporządkował nawykom nabytym w domu klasztornym. Odprawiał sumiennie wszystkie godziny kanoniczne, wstając w nocy na długie modlitwy. Często modlił się psalmami. Przed głównymi świętami wzywał biedaków, nieraz siedem, dziewięć lub dwanaście osób na raz, i potajemnie mył im nogi i suszył je swymi włosami w duchu swego Mistrza.

W ikonografii przedstawiany jest w insygniach biskupich z pastorałem i penitencjarzem. Jest uważany za skutecznego orędownika w nieuleczalnych chorobach. Wedle niektórych źródeł - szczególnie w przypadkach autyzmu.

Tekst: ks. Jakub Budkiewicz