Joanna de Valois (nazywana także Joanną Francuską, Joanną de Berry) była córką Ludwika XI, króla Francji, i Szarlotty Sabaudzkiej. Urodziła się 23 kwietnia 1464 roku w Nogent-le-Roi jako dziecko ułomne. Ojciec spodziewał się syna, a nie córki. Niezadowolony król posunął się do tego, że 26-dniowe niemowlę odesłał do krewnych. Nielubiana, a nawet pogardzana kaleka od lat dziecięcych znosiła swoją udrękę z heroiczną cierpliwością. Wyróżniała się szczególnym nabożeństwem do Matki Bożej, którą obrała sobie za Opiekunkę i Matkę.
Jako 12-letnią dziewczynkę wydano ją za mąż za Ludwika, księcia Orleanu. Decyzja ta była podyktowana względami dynastycznymi i politycznymi. Joanna żyła z mężem 22 lata, znosząc jego kaprysy i jawną niechęć. Pogardzana, za złe traktowanie odpłacała mężowi niezwykłą dobrocią. Kiedy Ludwik w 1498 r. otrzymał koronę francuską, zamiast okazać swej małżonce wdzięczność za umożliwienie objęcia tronu, przeprowadził kanoniczne unieważnienie małżeństwa pod pretekstem rzekomego przymusu, pod którym zgodził się na to małżeństwo.
Joanna pozbawiona tytułu królewskiego otrzymała niewielkie księstwo Berry. Administrowała nim sprawiedliwie i mądrze. Teraz mogła bardziej oddać się uczynkom miłosierdzia i życiu wewnętrznemu. Otaczała wielką troską chorych, upośledzonych i opuszczonych. Była człowiekiem modlitwy i wyrzeczenia. W 1502 r. razem ze swoim spowiednikiem, franciszkaninem o. Gilbertem Nicolasem (późniejszym bł. Gabrielem Marią) założyła w Bourges zakon klauzurowy anuncjatek (Sióstr od Zwiastowania), których celem było naśladowanie cnót Najświętszej Maryi Panny. Papież Aleksander VI zatwierdził regułę i nowy zakon 12 lutego 1502 r. Dwa lata później, w dzień Zesłania Ducha Świętego, matka Joanna złożyła profesję zakonną.
Zmarła 4 lutego 1505 roku, mając 41 lat. Doczekała się jeszcze tej satysfakcji, że jej małżonek, król Francji, wziął jej zakon pod swą szczególną opiekę. Jej doczesne szczątki, pochowane w klasztornej kaplicy, zostały spalone przez hugenotów w maju 1572 r. Założone przez nią zgromadzenie przetrwało blisko trzy stulecia, zniszczone prawie doszczętnie przez rewolucję francuską. Dziś odrodzony zakon liczy blisko 100 sióstr, które mają 7 klasztorów we Francji, Belgii i na Kostaryce. Najnowsza fundacja powstaje w Polsce - od marca 2009 r. mniszki anuncjatki są obecne w lesie grąblińskim w pobliżu sanktuarium w Licheniu. W kilku krajach spotkać można także anuncjatki apostolskie ze zgromadzeń czynnych powstałych pod koniec XVIII w.
Joannę de Valois beatyfikował papież Benedykt XIV 21 kwietnia 1742 r., a kanonizował - Pius XII 28 maja 1950 r. Jest patronką chorych, upośledzonych i opuszczonych.
W ikonografii Joanna przedstawiana jest jako ksieni w koronie, zazwyczaj z krzyżem i koronką różańca, lub trzymając za dłoń Dziecię Jezus.
|